Dyrektywa AML IV

Dyrektywa AML IV

Dnia 12 kwietnia br. opublikowano ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, stanowiącą realizację obowiązku wynikającego z unijnej dyrektywy AML IV (Anti-Money Laundering). Ustawa wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy, tj. 13 lipca 2018 roku, oraz znacząco zmieni obowiązujący system prawny.

Celem unijnych regulacji, przyjętych przez Parlament Europejski 20 maja 2015 roku, jest wzmocnienie spójności i wiarygodności unijnego sektora finansowego, po przez stworzenie mechanizmów utrudniających wykorzystywanie wspólnotowego sytemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Państwa członkowskie, na mocy unijnego prawa zobowiązane są natomiast, do implementacji dyrektyw do krajowego porządku prawnego, czego efektem jest powyższa ustawa.

Zmiany

Analizując zmiany wprowadzone nową ustawą, warto zwrócić uwagę na szereg zagadnień istotnych z punktu widzenia przedsiębiorców.

Po pierwsze, znacząco zostały podwyższone kary finansowe za naruszenie obowiązków wynikających z ustawy, nakładane na podmioty oraz osoby pełniące funkcje zarządcze. Pod rządami obowiązującej ustawy kary takie nie mogły być wyższe niż 750 tys. PLN, natomiast w nowej ustawie granica ta sięga 5 mln. EUR lub 10% obrotu wykazanego w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy. Ponad to, ustawa przewiduje również nowe kary administracyjne, takie jak publiczne upomnienie czy cofnięcie lub zawieszenie zezwolenia.

Dużą nowością jest wprowadzenie do polskiego systemu prawnego definicji takich pojęć jak „waluta wirtualna” oraz „trust”, które do tej pory w naszym ustawodawstwie nie istniały. Konsekwencją zdefiniowania nowych pojęć jest natomiast, objęcie obowiązkami AML, nowych rodzajów przedsiębiorców. Takimi podmiotami są przedsiębiorcy działający w sektorze walut wirtualnych, jak również podmioty świadczące usługi na rzecz spółek i trustów, jak na przykład shelf companies services providers.

Kolejna zmiana dotycząca zakresu podmiotów obowiązanych polega na wyłączeniu z listy, takich instytucji jak domy aukcyjne, antykwariaty, komisy, spółki factoringowe i handlujący metalami i kamieniami. Od momentu wejścia w życie nowych przepisów, będą oni związani ustawą jedynie, gdy przekroczą próg raportowania.

Bardzo istotna kwestią jest, wspomniany już próg raportowania. Na mocy nowej ustawy zostanie on obniżony z 15 tys. EUR do 10 tys. EUR. Oznacza to, że każda transakcja gotówkowa dokonywana przez przedsiębiorcę przewyższająca próg 10 tys. EUR, będzie musiała być zarejestrowana a następnie zgłoszona do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej.

Ustawa przewiduje również utworzenie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, który swoje funkcjonowanie rozpocznie 13 października 2019 roku. Rejestr ten ma być jawny i dostępny publicznie oraz będzie prowadzony przez ministra właściwego, dla finansów publicznych. Jego głównym celem będzie umożliwienie weryfikacji struktury właścicielskiej spółki oraz tym samym zapobiegnięcie próbom uchylania się od obowiązków podatkowych ich faktycznym właścicielom. Spółki zostaną zobowiązane w terminie 7 dni od dokonania każdego rodzaju wpisu do KRS, dostarczyć do rejestru informację o ich beneficjentach rzeczywistych. Natomiast podmioty, które są już wpisane do KRS, zobowiązane będą do złożenia takiej informacji w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów dotyczących rejestru.

Przy analizie ważnych zmian warto również wspomnieć o kilku innych modyfikacjach. Grupy kapitałowe zostaną zobowiązane do przygotowania wewnętrznych procedur AML. W ramach których określą zasady wymiany i ochrony informacji pomiędzy podmiotami w ramach grupy. Jak również zostanie wprowadzona nowa procedura anonimowego powiadamiania o rzeczywistych lub potencjalnych naruszeniach przepisów z zakresu AML (znana jako whistleblowing). Zawiadomienie takie będzie mogła złożyć osoba zatrudniona lub wykonująca inne czynności, dla konkretnej instytucji.

Zmianie ulegną przepisy dotyczące osób zajmujących eksponowane stanowisko polityczne  (Politically Exposed Person – potocznie PEP). Status taki zostanie przyznany wszelkim osobom spełniającym kryteria, bez względnie na miejsce zamieszkania. W związku z powyższym status PEP otrzymają wszystkie najważniejsze osoby w państwie, w tym zarządzający przedsiębiorstwami państwowymi oraz dyrektorzy generalni centralnych organów państwowych

Podsumowując, ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, która zacznie obowiązywać 13 lipca 2018 roku, stanowi implementację unijnej dyrektywy AML IV, której celem jest ujednolicenie regulacji dotyczących systemu finansowego w państwach członkowskich i na wspólnym rynku. Powyższe zmiany dążą do zwiększenia transparentności przepływów finansowych oraz do stworzenia warunków niesprzyjających wszelkiego rodzaju próbom prania pieniędzy lub unikania obowiązków podatkowych.